Dokładnie 248 lat temu, w 1775 roku Komisja Edukacji Narodowej powołała do życia Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, pod przewodnictwem Ignacego Potockiego. Instytucja zrzeszała światłych i uczonych, związanych z praktyką nauczycielską specjalistów, takich jak: Grzegorz Kniaziewicz, Franciszek Zabłocki, Hugo Kołłątaj oraz Józef Wybicki.
Nadrzędnym celem organu było stworzenie, na miarę oświeceniowych idei, nowoczesnych programów nauczania i podręczników szkolnych, a także prowadzenie prac ustawodawczych w zakresie edukacji. Wszystko to, w celu usprawnienia działalności KEN jako organu do spraw szkolnictwa. Program nauczania, zawierający szeroki zakres nauk przyrodniczych i gramatyczno-retorycznych, wprowadzał nowe treści jakim było wychowanie narodowe i obywatelskie. Kolejnym novum było odsunięcie nauki łaciny na rzecz języka ojczystego, w celu rozburzenia uczuć i postaw obywatelskich. Zgodnie z zamysłem Towarzystwa, podręczniki szkolne pozyskiwane były na zasadzie konkursu, podczas którego w kraju i za granicą zamieszczano obwieszczenie konkursowe zawierające informacje dotyczące idei szkoły, wskazówek metodycznych, obowiązującego zakresu nauk i przedmiotów. W konkursie brali udział uczeni i pedagodzy zgłaszający swe opracowania, a ich propozycje weryfikowano i oceniano pod względem naukowym i metodycznym.
Podczas siedemnastoletniej działalności Towarzystwa wydano dwadzieścia siedem podręczników, w tym pięć opracowanych przez światłych cudzoziemców. To utworzona w tamtym czasie polska terminologia niektórych nauk, zwłaszcza przyrodniczych, obowiązuje do dziś w polskiej nauce. Ciekawi fakt, iż podręczniki przygotowane przez specjalistów tamtego okresu obowiązywały jeszcze po 1918 roku i korzystali z nich tacy wybitni Polacy jak: Bolesław Prus, Adam Mickiewicz, Maria Curie- Skłodowska i Ignacy Łukasiewicz.
Działalność Towarzystwa uznaje się za prawdziwy przełom w dotychczasowym systemie organizacji oświaty.
Na podstawie literatury:
1. Historia wychowania. T. 1 / pod red. Łukasza Kurdybachy ; Pracownia Dziejów Oświaty Polskiej Akademii Nauk. - Wyd. 2. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, Sygn. 58765
2. Historia wychowania : zarys syntetyczny / Józef Krasuski. - Wyd. 2 popr. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1989, Sygn. 69650
3 Historia wychowania do 1795 / Stefan Ignacy Możdżeń. - Sandomierz : Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2006, Sygn. 91309
Źródło obrazka: pixabay.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz