Majówka z książką

Nie ma to, jak relaks z dobrą książką! Na ten słodki czas lenistwa, biblioteka pedagogiczna poleca kilka lektur ze swoich zbiorów.

Miłośników powieści z elementami śledztwa dziennikarskiego zainteresuje na pewno tytuł Ciemno prawie noc Joanny Bator. Akcja rozgrywa się w Wałbrzychu. W niewyjaśnionych okolicznościach zaginęło tam kilkoro dzieci. Dziennikarka z Warszawy próbuje rozwikłać tę zagadkę. Dla niej jest to również powrót do wspomnień i traum z dzieciństwa. Musi stawić im czoło, aby poukładać sobie życie prywatne i zawodowe.

Dla amatorów biografii wybraliśmy książkę Anna German o sobie. Ta wybitna piosenkarka nie mówiła wiele na swój temat. Pozostały po niej rozproszone wypowiedzi w audycjach radiowych i prasie. Autorka Mariola Pryzwan zebrała je i wydała w postaci książki przypominającej autobiografię piosenkarki. Dodatkowo wzbogaciła ją o fragmenty listów i fotografie Anny German. 

Czytelnikom, którzy cenią sobie reportaż polecamy publikację Kajś: opowieść o Górnym Śląsku autorstwa Zbigniewa Rokity. Pisarz przez wiele lat wypierał swój śląski rodowód. Wreszcie postanowił zmierzyć się z tym tematem i poznać gruntownie historię swojego regionu. Powstała z tego książka, z której można się dowiedzieć, co to znaczy być Ślązakiem i jak trudne były dzieje tej krainy leżącej na granicy kultur.

Serdecznie zapraszamy po książki do naszej wypożyczalni J

Źródło obrazka: pinterest.com

Bibliotekarz Roku 2022 wybrany

Zakończyła się XIII edycja Konkursu Bibliotekarz Roku 2022, w której udział wzięło 15 okręgów SBP. Komisja Odznaczeń i Wyróżnień przyznała tytuł Bibliotekarza Roku 2022 reprezentantowi lubuskiego okręgu SBP, będącego na co dzień Dyrektorem Biblioteki Publicznej w Świebodzinie, Panu Dawidowi Kotlarkowi. 

Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów J

Więcej informacji na temat wyników konkursu znajdziecie na stronie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 👉 SBP 👈

    

 Źródło obrazka: pixabay.com

PS. A czy Wy macie swojego, ulubionego bibliotekarza? 😊

Biblioteczne sieciowanie

W naszym Centrum już od kilku lat działa sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli bibliotekarzy, której celem jest organizowanie i prowadzenie wspomagania bibliotek szkolnych. Grono odbiorców to bibliotekarze i bibliotekarki ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych z Włocławka oraz okolic; osoby z długoletnim stażem w pracy nauczyciela bibliotekarza oraz zupełni nowicjusze, będący na początku swojej drogi pedagogicznej. Wszyscy oni chętnie uczestniczą w działaniach sieci i widzą w tym wymierne korzyści dla siebie.

Spotkania „sieciowiczów” odbywają się w formie stacjonarnej oraz poprzez platformę Microsoft Teams, przy czym bibliotekarze bardziej cenią sobie kontakt osobisty z innymi uczestnikami grupy. Nawiązana współpraca i miła atmosfera pozwalają stworzyć grunt wymiany doświadczeń, wzajemnego uczenia się i możliwości korzystania z przepracowanych już rozwiązań. Ponadto, współdziałanie przyczynia się do rozwijania umiejętności w wykorzystywaniu technologii informacyjno-komunikacyjnej oraz obszarze związanym z typowym bibliotekoznawstwem. Wachlarz rozmaitych działań podejmowanych przez bibliotekarzy szkolnych, ich kreatywność i pomysłowość, jest ogromna, dlatego zasługuje na promocję w środowisku bibliotekarskim.

Zapraszamy do udziału w sieci w nowym roku szkolnym 😊

Włocławek - mała ojczyzna

Jednym z priorytetów Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2022/2023 jest kształtowanie tożsamości indywidualnej i społecznej dzieci i młodzieży poprzez wprowadzenie edukacji regionalnej podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych.

Priorytet ten wydaje się niezwykle ważny, bowiem uczniowie poprzez edukację regionalną poznają historię swojego środowiska zamieszkania, oraz dziedzictwo kulturowe miasta, w którym mieszkają.

Każde miasto ma w sobie coś wyjątkowego, każde czymś zachwyca i to właśnie edukacja regionalna pozwala uchylić dzieciom i młodzieży rąbka „miejskich” tajemnic.

Miastem, które jest bliskie memu sercu i oczarowuje mnie od lat jest Włocławek… miasto moich lat dziecinnych, moja mała ojczyzna. Ten historyczny gród stanowi historyczną stolicę Kujaw i należy do najstarszych miast w Polsce. Stanowi także trzecie co do wielkości, po Bydgoszczy i Toruniu, miasto w województwie kujawsko-pomorskim.

O Włocławku powstało wiele publikacji. Jeśli natomiast chcielibyście poczytać starsze wydania dotyczące tego miasta, artykuły z czasopism wydawanych kiedyś we Włocławku, mapy czy ilustracje, warto zajrzeć do Polony, polskiej biblioteki cyfrowej.

Poniżej linki do, w moim przekonaniu, ciekawszych pozycji o Włocławku. Zachęcamy do zapoznania się z nimi! 

👉 https://polona.pl/item-view/61c9e00e-4f07-4984-bd12-1bfb3dba9596?page=4 👈

👉 https://polona.pl/item-view/5fc5d0fd-75c5-4c6a-9223-2b96121303bc?page=0 👈

👉 https://polona.pl/item-view/4a3a817d-0fca-4fe5-a4dd-db784ed4feaf?page=0 👈

Źródło obrazka: pixabay.com

Ze storytellingiem w ławce szkolnej

Któż z nas nie lubił słuchać ciekawych opowieści rodziców i dziadków, w szczególności tych dotyczących interesujących ludzi, wydarzeń lub pasjonujących przygód? Czyż tak przedstawione fakty nie stają się bardziej interesujące i lepiej zapadają nam w pamięć? Badania wskazują, że dokładnie tak. Dlatego, by urozmaicić i wzbogacić swój warsztat oraz (przede wszystkim!) by przyciągnąć uwagę ucznia, potencjalnego przyszłego czytelnika, sięgnijmy po metodę storytelling już dziś!

Jej zasady i nieprzecenione zalety prezentuje Małgorzata Pomianowska w artykule Storytelling w edukacji na łamach kwietniowego wydania miesięcznika Dyrektor Szkoły 4/2023. Tworzenie historii i opowiadań towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów, dlatego jako naturalna metoda przekazu, pobudza wyobraźnię, rozwija pamięć i koncentrację, pozytywnie oddziałuje na relacje społeczne, kreatywność i bogactwo językowe. Dzięki niej uczeń ma możliwość samodzielnego kreowania bohatera, dialogów, sytuacji, biegu wydarzeń i tworzenia anegdot. Aktywność ucznia jest tu nie do przecenienia! Różnego rodzaju historie, opowieści czy bajki mogą stać się doskonałym przyczynkiem do częstszego obcowania z książką. To byłby dopiero sukces!

Nie zapominajmy o młodzieży… Może zamiast kolejnej sztampowej klasówki ze słówek, dat, rozdziału, epoki czy lektury, poprosić uczniów o napisanie jej w formie opowiadania, listu czy też wspomnień? Ależ byłaby niespodzianka! A co nie jest, hmm boomerskie, czyli nudne i przestarzałe, szybko może stać się mega i cool. A o to przecież nam, nauczycielom, chodzi. Warto spróbować!

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich - 23 kwietnia

Ustanowienie obchodów tego dnia przez UNESCO w 1995 roku, miało na celu promocję czytelnictwa oraz zwrócenie uwagi na ochronę własności intelektualnej. W ramach święta organizowanych jest wiele imprez zachęcających do obcowania z literaturą. Wybór daty obchodów dnia książki nie jest przypadkowy - 23 kwietnia to rocznica urodzin i śmierci wielkich pisarzy: Szekspira, Cervantesa i Nabokova.

Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii w 1926 roku, a zgłosił go wydawca z Walencji. 23 kwietnia jest w Katalonii hucznie obchodzonym dniem jej patrona - świętego Jerzego. Z tej okazji tradycyjnie obdarowywano kobiety czerwonymi różami. Obecnie zwyczaj ten przyjął się również w innych krajach i często kwiaty są dodatkiem do zakupionych książek. 

Co roku UNESCO wyznacza miasto na Światową Stolicę Książki. W roku bieżącym będzie to Akra (stolica Ghany w Afryce Zachodniej). W Polsce obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich od 2008 roku, a Wrocław był miastem, które w roku 2016 zostało wyróżnione tytułem Światowej Stolicy Książki.

 Źródło obrazka: shutterstock.com

Z okazji Dnia Ziemi

Lasy – naturalna fabryka tlenu i …

Lesistość w naszym kraju wynosi 29,6%, a w województwie kujawsko-pomorskim 23,5%. Jesteśmy jednym z  czterech najmniej zalesionych województw w kraju.

W Polsce lasy występują na mało żyznych glebach, stąd też przewaga borów - głównie sosnowych i lasów mieszanych, w mniejszej ilości liściastych. Dominującymi gatunkami iglastymi  są sosna,  modrzew,  świerk i jodła,  liściastymi dąb, buk i brzoza.

Jakie znaczenia mają lasy?

Lasy pełnią różne funkcje:

• w procesie fotosyntezy produkują tlen - jedna 60-letnia sosna produkuje w ciągu doby tlen dla trzech osób, czyli 1350–1800 l;
• regulują stosunki wodne - las liściasty o pow. 10 tys. m² zatrzymuje i oddaje do środowiska 500 tys. m³ wody;
• chronią brzegi rzek i jezior przed rozmywaniem i osuwaniem się, zapobiegają powstawaniu  osuwisk i lawin;
• pochłaniają dwutlenek węgla,  którego nadmiar jest jedną z przyczyn efektu cieplarnianego - bór sosnowy o powierzchni jednego ha pochłania rocznie ok. 150–200 ton CO2;
• kształtują lokalny klimat, chronią przed silnymi wiatrami i powodziami;
•  zatrzymują zanieczyszczenia pyłowe i gazowe regenerując powietrze - w powietrzu leśnym jest 70 razy mniej organizmów chorobotwórczych  niż w miejskim;
• zatrzymują zanieczyszczenia dopływające z terenów sąsiadujących ze zbiornikami wód;
• chronią gleby przed erozją, spowalniają topnienie śniegów;
• obniżają poziom hałasu - ok. 150 m² lasu obniża hałas do poziomu 25 decybeli;
• drzewa wydzielają substancje bakteriobójcze – fitoncydy działające leczniczo, np. na choroby płuc. Sosna, brzoza i jałowiec wytwarzają  wokół  siebie strefę do 3–5 m wolną od bakterii;
• kształtują różnorodność  biologiczną poprzez zapewnienie przestrzeni życiowej dla różnych organizmów, to ostoja dla roślin i  zwierząt;
•  są miejscem wypoczynku i turystyki;
• dostarczają różnorodnych surowców -  m.in. drewna, owoców runa leśnego;
• w lasach prowadzona jest działalność edukacyjna.

Zastanów się, jakie znaczenie ma dla CIEBIE las i co możesz zrobić, aby zachować go takim, jakim chciałbyś, aby pozostał.

Netografia:

https://zpe.gov.pl/pdf/P6dRUKZFP

https://www.up.lublin.pl/files/biblioteka/2018/Newsletter/newsletter_4.18_miedzynarodowy_dzien_lasow.pdf

Oprac. Ewa Olejnik, nauczyciel konsultant KPCEN we Włocławku.

                                                 
                                            

               

Wojciech Korfanty - patron roku 2023

Dzisiaj przypada 150. rocznica urodzin Wojciecha Korfantego, który został wybrany przez Sejm RP patronem roku 2023.

Wojciech Korfanty był wybitnym działaczem politycznym i narodowym na Śląsku, na stałe związanym z chrześcijańską demokracją. W 1918 roku rozpoczął działalność w Naczelnej Radzie Ludowej. Walczył w powstaniu wielkopolskim, a w 1920 roku przewodził III powstaniu śląskiemu. W latach 1922–1930 sprawował mandat posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, a do roku 1935 był także posłem Sejmu Śląskiego.

Źródło tekstu: Słownik polskich postaci historycznych : władcy, wodzowie, politycy, największy wybór biografii niezbędny przed egzaminem / [oprac. haseł Justyna Piekarczyk]. - Kraków : Wydawnictwo "Greg", cop. 2006, Sygn. 87793

Źródło obrazka: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Korfanty 

Nie bądźmy obojętni

Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego dla uczczenia 80. rocznicy wybuchu powstania. 

Jak wynika z dokumentów przedstawionych przez instytut Yad Vashem, getto warszawskie, w latach 1940–1943 było największym gettem w Europie. Stłoczono w nim tysiące Żydów, których zwożono z różnych zakątków kraju i zagranicy. Wszystko pod oficjalną przykrywką „żydowskich dzielnic mieszkalnych”.

Warto zauważyć, iż w kulminacyjnym momencie jego działania przetrzymywano tam około czterystu tysięcy Żydów. Za opuszczenie jego terytorium groziła, zgodnie z rozkazem generalnego gubernatora Hansa Franka, bezwzględna kara śmierci. To samo dotyczyło osób spoza getta, które zdecydowałyby się na pomoc Żydom.  Z powodu braku dochodów, żywności, lekarstw, a także przeludnienia, niewolniczej pracy i chorób, dramatycznie wzrosła śmiertelność ludności żydowskiej.

Ważna stała się data 19 kwietnia 1943 roku, kiedy to zaplanowano ostateczną likwidację getta i masowe wywózki do obozów śmieci. Właśnie tego dnia Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW) oraz Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB) ostrzelały niemieckie oddziały likwidacyjne. Walki trwały od 19 kwietnia do 16 maja 1943 roku. Raport Jurgena Stroopa, odpowiedzialnego za bestialskie stłumienie powstania w getcie warszawskim, zawierał jakże oschłe i zarazem przerażające podsumowanie krwawych działań: „Nie ma już żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej w Warszawie (…)”. 

Dziś upamiętniamy tamte tragiczne wydarzenia, od których minęło już 80 lat. Zachęcamy do zapoznania się z literaturą dostępną w naszym katalogu oraz do obejrzenia filmu poświęconego galerii dziesiątej wystawy stałej Powstanie którą prezentuje 👉 Muzeum Getta Warszawskiego.

Źródło tekstu:

1. Dziennik : (oficyna): 12 czerwca 1942-1 sierpnia 1944 / Anne Frank ; redakcja Otto H. Frank i Mirjam Pressler ; przekład Alicja Oczko, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2015, Sygn. 99619

2. Przeżyć! Obrona życia jako wartość podstawowa społeczności getta warszawskiego/ Tomasz Grosse, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 1998, Sygn. 79173

3. Kronika getta warszawskiego : wrzesień 1939 - styczeń 1943 / Emanuel Ringelblum, Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1988, Sygn. 67584

4. Zrozumieć Holokaust : książka pomocnicza do nauczania o zagładzie Żydów / Robert Szuchta, Piotr Trojański, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau ; Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012, Sygn. 95923

Źródło zdjęcia: freepik.com

Nowości książkowe w bibliotece pedagogicznej KPCEN

Co miesiąc biblioteka pedagogiczna poszerza swoje zbiory o nowe tytuły. W miesiącu kwietniu na półki trafiły interesujące pozycje dotyczące, m.in.: metody Montessori, wychowania do życia w rodzinie, czy koncepcji wychowawczych współczesnych rodziców.

 Zachęcamy do korzystania z zasobów naszej biblioteki.

Poniżej prezentacja wybranych, kwietniowych nowości 😊

PS. A Wy jakie książki polecilibyście jako warte przeczytania?

Myśl o sztuce

Sztuka towarzyszy człowiekowi od wieków, prezentowana w różnej formie i stylistyce. Sztuka uwrażliwia, kształtuje styl życia i światopogląd.

Dzisiaj obchodzimy Światowy Dzień Sztuki. Święto ustanowione przez IAA (International Associtation of Art.) w 2011 roku, którego celem jest promowanie sztuki i zwiększenie świadomości społeczeństwa wobec dziedzin kultury i sztuki.

Z okazji Światowego Dnia Sztuki polecamy pozycję O sztuce E.H. Gombricha. Ów książka stanowi jedno z najsłynniejszych i najbardziej popularnych dzieł o sztuce, które wprowadza w tematykę sztuki od malarstwa jaskiniowego aż do sztuki współczesnej.  

Tytuł dostępny jest w naszej wypożyczalni 👉KATALOG

Zachęcamy do zapoznania się z nim J

Mikołaj Kopernik i jego dziedzictwo - konferencja hybrydowa

Rok 2023 ustanowiony został przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Mikołaja Kopernika, wielkiego uczonego i człowieka renesansu. Toteż włączając się w obchody Roku Kopernikańskiego, 21 kwietnia b.r., nasze Centrum organizuje konferencję hybrydową Mikołaj Kopernik i jego dziedzictwo, która przypomni nam, m.in. dorobek naukowy astronoma.

Konferencja skierowana jest do uczniów, nauczycieli, bibliotekarzy, przedstawicieli samorządowych, jak również organizacji pozarządowych.

Zachęcamy do udziału w konferencji 👉 zapisz się 👈

Źródło obrazka: pixabay.com

Mężczyzna na kozetce

Statystyki pokazują, że kobiety są częstszymi pacjentkami gabinetów psychologicznych. Panowie natomiast obawiają się posądzenia o słabość, gdyby postanowili tam szukać pomocy w rozwiązywaniu swoich problemów. Może czas przełamać ten stereotyp?

Metody pracy z klientem płci męskiej obszernie opisuje dr Szymon Jarosławski w swoim artykule Kryzys wieku średniego - praca terapeutyczna z mężczyzną, zawartym w czasopiśmie Psychologia w praktyce 1/2023.

Do gabinetów psychologicznych zgłaszają się panowie, którzy chcą zrozumieć swoje wzorce zachowania, znaleźć odpowiedź na pytanie, jak ma wyglądać ich życie za 10 lat oraz odzyskać codzienną radość. Przez dylematy i zagubienie, często sięgają po alkohol i inne używki, popadają w hipochondrię.

Według autora artykułu, terapia powinna uwzględniać kilka obszarów działania: ustalenie celów, identyfikację potencjału, przegląd wartości życiowych oraz trening akceptacji. W trakcie terapii ważne jest stałe monitorowanie postępu. Warto ustalić z klientem jego odczucia w skali 1: 10, aby badać odczuwaną satysfakcję.

Kryzys wieku średniego nie jest jednostką diagnostyczną i szczególnie ważne jest tutaj wsłuchanie w potrzeby i cele mężczyzny. „(…) wzmacnianie poczucia sensu życia poprzez pracę na wartościach oraz naukę akceptacji są ważnymi elementami wsparcia dla mężczyzny w tym okresie życia”.

Zachęcamy do lektury czasopisma Psychologia w praktyce 1/2023 dostępnego w naszej czytelni.

Korzyści płynące z Ibuk Libra

IBUK Libra to wirtualna czytelnia, która ciągle poszerza grono użytkowników. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem w swoich bogatych zasobach posiada literaturę z różnych dziedzin naukowych, a dostęp do nich możliwy jest niezależnie od miejsca i czasu.

Ambasadorka IBUK Libra, Pani dr Justyna Berniak-Woźny, adiunkt w Katedrze Zarządzania w rzeszowskiej Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania, zachęca studentów oraz wykładowców do korzystania z zasobów IBUK Libra, opowiadając o korzyściach jakie daje ta wirtualna czytelnia.

Poniżej linki do filmów. Zachęcamy do ich obejrzenia J

Link dla studentów 👉 https://www.youtube.com/watch?v=2oFvqgsQMkA

Link dla wykładowców 👉 https://www.youtube.com/watch?v=_o3W-yTRkLA

O jajku niemal wszystko

Jednym z najważniejszych symboli Wielkanocy jest jajko. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem jajko oznacza odradzające się życie, które stanowi punkt kulminacyjny całych świąt. 

Ażeby jajko miało bardziej odświętny wygląd zaczęto je ozdabiać, jednakże warto zwrócić uwagę, iż przydatność jajka ze względu na budowę skorupki jako surowca do zdobienia jest bardzo różna. Fakt ten wynika z kruchości skorupki, dlatego do zdobień najczęściej wykorzystuje się jaja kurze, które mają najmocniejszą skorupkę ze wszystkich jaj.

Już od dawnych czasów barwiono jaja. Na początku używano wywarów z roślin i drzew, roztworu z wyciągu z młodych pędów żyta oraz jęczmienia, a najczęściej spotykanym roztworem barwiącym był wyciąg z łusek cebuli. Obecnie oprócz naturalnych barwników stosuje się także barwniki chemiczne, z reguły to barwniki do tkanin. Gdy jaja są już zabarwione, stosuje się zdobienia. Najczęściej stosuje się dwie metody: rytowniczą (wyskrobywanie) oraz metodę „pisania woskiem”. Jaja zdobione pierwszą metodą to kraszanki, zaś drugą to pisanki.

Do zdobienia kraszanek często spotykanym narzędziem służącym do wyskrobywania wzorów był nóż szewski. Przed przystąpieniem do wyskrobywania, jajko zgniatano miarowo w rękach, aby sprawdzić, czy się nie uszkodzi. Jeśli pozostawało całe, wówczas rozpoczynano skrobanie ornamentów.

Pisanki z kolei to jaja zdobione woskiem, a następnie wkładane do farby. W miejscu „pisanym woskiem” farba nie „chwyta się” skorupki, a po starciu wosku zostają białe motywy dekoracyjne. Ta metoda zdobienia jajek stała się szczególnie popularna w Polsce oraz krajach słowiańskich.

Źródło tekstu: O jajku prawie wszystko, czyli O wielkim dziele sztuki na małej skorupce = Fast Alles über Eier, das heisst, über grosse Kunstwerke auf kleiner Schale / Jerzy Lipka ; [tłumaczenie Ewa und Fritz Lochner von Hüttenbach]. - Opole : Wydawnictwo Nowik, 2005, Sygn. 98822

Źródło obrazka: freepik.com

Wielkanoc z milionerami

Okres świąt wielkanocnych to niezwykły czas, w którym symboliczne obrzędy religijne, tradycja ludowa oraz świat przyrody łączą się ze sobą. Wielkanoc to także czas odpoczynku w gronie najbliższych J Warto wówczas urozmaicić sobie nieco czas i zagrać w ciekawą grę J

Proponujemy, znaną wszystkim i lubianą, grę milionerzy. Spróbujcie swoich sił i odpowiedzcie na pytania dotyczące Wielkanocy. Milion czeka! J

Zagraj w milionerów 👉 https://learningapps.org/display?v=ppenrrkzk23 👈

Źródło obrazka: pixabay.com

Tradycje wielkanocne na Kujawach

Wielkimi krokami zbliża się Wielkanoc będąca najstarszym świętem chrześcijańskim, obchodzonym w niedzielę po pierwszej wiosennej równonocy. Dla katolików Wielka Niedziela jest świętem najważniejszym, bowiem upamiętnia Dzień Zmartwychwstania Pańskiego. Święta Wielkiej Nocy oprócz symbolicznych obrzędów religijnych rządzą się również tradycję ludową, która w Polsce różni się w zależności od regionu. Krainą, której poświęcę nieco uwagi będą Kujawy. 

Na Kujawach Niedziela Palmowa, zwana  „kwietną” lub „wierzbową”, otwiera Wielki Tydzień przed Wielkanocą. Tego dnia, tak jak w całej Polsce, święci się palmy wielkanocne, które początkowo były na Kujawach bardzo skromne w porównaniu z innymi regionami. Dopiero po ostatniej wojnie pojawiły się palmy strojniejsze. Palma wielkanocna miała zastosowanie magiczne. Jej sakralizacja zaś podczas mszy czyniła z niej skuteczny środek mający zapewnić zdrowie domownikom, przynieść powodzenie w gospodarstwie i na polu, odstraszając wszelkie zło.

Wielki Czwartek na Kujawach to z kolei zwyczaj „wybijania żuru” dla zaakcentowania kończącego się postu. „Wybijanie żuru” stawało się też okazją do zalotów, bowiem garnki z żurem wymieszane z wapnem, błotem i brudną wodą rozbijano o drzwi domów, w którym były panny na wydaniu.

W Wielki Piątek dla upamiętnienia śmierci Chrystusa na krzyżu milkły kościelne dzwony. Na wsiach i małych miasteczkach odzywały się różne drewniane kołatki i terkotki. Powszechnym zwyczajem tego dnia było obmywanie się o wschodzie słońca w bieżącej wodzie, co miało gwarantować zachowanie urody.

Wielka Sobota natomiast była czasem poświęcenia pokarmów, czyli tradycyjnej „święconki”, którą zanoszono do domów bogatych gospodarzy, gdzie przybywał ksiądz, święcąc je razem. Podstawowe składniki „święconki” stanowiły: chleb, jaja, sól, chrzan. Nie mogło też zabraknąć białej kiełbasy, szynki, baby drożdżowej i baranka uformowanego z masła z oczkami z pieprzu. Warto zauważyć, że na Kujawach wielkanocne jaja zdobiono bardzo skromnie (tylko na jeden kolor) i nosiły nazwę kraszanek.

Niedziela Wielkanocna to czas radości. Młodzi chłopcy, bębniąc na bębenkach podchodzili do domów gospodarzy, informując o Zmartwychwstaniu Chrystusa. W niedzielny poranek ponownie obmywano się w bieżącej wodzie, która w tym czasie nabierała właściwości uzdrawiających i użyźniających. Natomiast wielkanocny zwyczaj polewania się wodą, czyli dyngus, był na Kujawach bardzo rozbudowany i znany pod nazwą „przywoływek” dyngusowych, „wywoływek”, „wywołanek” lub „krzyków”. „Przywoływki” polegały na tym, ze w Niedzielę Wielkanocną młodzi chłopcy z dachu karczmy lub stodoły wywoływali imiona dziewcząt, informując publicznie o wadach i  zaletach panien. Na koniec ogłaszano, ile wody dla każdej z nich przeznaczono na dyngus. „Wywołanki” dyngusowe były znakomitą okazją do kojarzenia małżeńskich par. Pełniły ponadto funkcje wychowawcze, towarzyskie a nawet patriotyczne.

Źródło tekstu:

1. Zwyczaje i obrzędy doroczne na Kujawach / Krystyna Pawłowska. - Włocławek : Dobrzyńsko Kujawskie Towarzystwo Kulturalne, 2001, Sygn. 81616

2. Obrzędy i zwyczaje ludowe na Kujawach : widowiska sceniczne i plenerowe / Jadwiga Kurant. - Włocławek : Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne, 2013, Sygn. 97079

 Źródło obrazka: pixabay.com