O jajku niemal wszystko

Jednym z najważniejszych symboli Wielkanocy jest jajko. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem jajko oznacza odradzające się życie, które stanowi punkt kulminacyjny całych świąt. 

Ażeby jajko miało bardziej odświętny wygląd zaczęto je ozdabiać, jednakże warto zwrócić uwagę, iż przydatność jajka ze względu na budowę skorupki jako surowca do zdobienia jest bardzo różna. Fakt ten wynika z kruchości skorupki, dlatego do zdobień najczęściej wykorzystuje się jaja kurze, które mają najmocniejszą skorupkę ze wszystkich jaj.

Już od dawnych czasów barwiono jaja. Na początku używano wywarów z roślin i drzew, roztworu z wyciągu z młodych pędów żyta oraz jęczmienia, a najczęściej spotykanym roztworem barwiącym był wyciąg z łusek cebuli. Obecnie oprócz naturalnych barwników stosuje się także barwniki chemiczne, z reguły to barwniki do tkanin. Gdy jaja są już zabarwione, stosuje się zdobienia. Najczęściej stosuje się dwie metody: rytowniczą (wyskrobywanie) oraz metodę „pisania woskiem”. Jaja zdobione pierwszą metodą to kraszanki, zaś drugą to pisanki.

Do zdobienia kraszanek często spotykanym narzędziem służącym do wyskrobywania wzorów był nóż szewski. Przed przystąpieniem do wyskrobywania, jajko zgniatano miarowo w rękach, aby sprawdzić, czy się nie uszkodzi. Jeśli pozostawało całe, wówczas rozpoczynano skrobanie ornamentów.

Pisanki z kolei to jaja zdobione woskiem, a następnie wkładane do farby. W miejscu „pisanym woskiem” farba nie „chwyta się” skorupki, a po starciu wosku zostają białe motywy dekoracyjne. Ta metoda zdobienia jajek stała się szczególnie popularna w Polsce oraz krajach słowiańskich.

Źródło tekstu: O jajku prawie wszystko, czyli O wielkim dziele sztuki na małej skorupce = Fast Alles über Eier, das heisst, über grosse Kunstwerke auf kleiner Schale / Jerzy Lipka ; [tłumaczenie Ewa und Fritz Lochner von Hüttenbach]. - Opole : Wydawnictwo Nowik, 2005, Sygn. 98822

Źródło obrazka: freepik.com