Nie bądźmy obojętni

Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego dla uczczenia 80. rocznicy wybuchu powstania. 

Jak wynika z dokumentów przedstawionych przez instytut Yad Vashem, getto warszawskie, w latach 1940–1943 było największym gettem w Europie. Stłoczono w nim tysiące Żydów, których zwożono z różnych zakątków kraju i zagranicy. Wszystko pod oficjalną przykrywką „żydowskich dzielnic mieszkalnych”.

Warto zauważyć, iż w kulminacyjnym momencie jego działania przetrzymywano tam około czterystu tysięcy Żydów. Za opuszczenie jego terytorium groziła, zgodnie z rozkazem generalnego gubernatora Hansa Franka, bezwzględna kara śmierci. To samo dotyczyło osób spoza getta, które zdecydowałyby się na pomoc Żydom.  Z powodu braku dochodów, żywności, lekarstw, a także przeludnienia, niewolniczej pracy i chorób, dramatycznie wzrosła śmiertelność ludności żydowskiej.

Ważna stała się data 19 kwietnia 1943 roku, kiedy to zaplanowano ostateczną likwidację getta i masowe wywózki do obozów śmieci. Właśnie tego dnia Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW) oraz Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB) ostrzelały niemieckie oddziały likwidacyjne. Walki trwały od 19 kwietnia do 16 maja 1943 roku. Raport Jurgena Stroopa, odpowiedzialnego za bestialskie stłumienie powstania w getcie warszawskim, zawierał jakże oschłe i zarazem przerażające podsumowanie krwawych działań: „Nie ma już żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej w Warszawie (…)”. 

Dziś upamiętniamy tamte tragiczne wydarzenia, od których minęło już 80 lat. Zachęcamy do zapoznania się z literaturą dostępną w naszym katalogu oraz do obejrzenia filmu poświęconego galerii dziesiątej wystawy stałej Powstanie którą prezentuje 👉 Muzeum Getta Warszawskiego.

Źródło tekstu:

1. Dziennik : (oficyna): 12 czerwca 1942-1 sierpnia 1944 / Anne Frank ; redakcja Otto H. Frank i Mirjam Pressler ; przekład Alicja Oczko, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2015, Sygn. 99619

2. Przeżyć! Obrona życia jako wartość podstawowa społeczności getta warszawskiego/ Tomasz Grosse, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 1998, Sygn. 79173

3. Kronika getta warszawskiego : wrzesień 1939 - styczeń 1943 / Emanuel Ringelblum, Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1988, Sygn. 67584

4. Zrozumieć Holokaust : książka pomocnicza do nauczania o zagładzie Żydów / Robert Szuchta, Piotr Trojański, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau ; Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012, Sygn. 95923

Źródło zdjęcia: freepik.com