Nie bądźmy obojętni

Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego dla uczczenia 80. rocznicy wybuchu powstania. 

Jak wynika z dokumentów przedstawionych przez instytut Yad Vashem, getto warszawskie, w latach 1940–1943 było największym gettem w Europie. Stłoczono w nim tysiące Żydów, których zwożono z różnych zakątków kraju i zagranicy. Wszystko pod oficjalną przykrywką „żydowskich dzielnic mieszkalnych”.

Warto zauważyć, iż w kulminacyjnym momencie jego działania przetrzymywano tam około czterystu tysięcy Żydów. Za opuszczenie jego terytorium groziła, zgodnie z rozkazem generalnego gubernatora Hansa Franka, bezwzględna kara śmierci. To samo dotyczyło osób spoza getta, które zdecydowałyby się na pomoc Żydom.  Z powodu braku dochodów, żywności, lekarstw, a także przeludnienia, niewolniczej pracy i chorób, dramatycznie wzrosła śmiertelność ludności żydowskiej.

Ważna stała się data 19 kwietnia 1943 roku, kiedy to zaplanowano ostateczną likwidację getta i masowe wywózki do obozów śmieci. Właśnie tego dnia Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW) oraz Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB) ostrzelały niemieckie oddziały likwidacyjne. Walki trwały od 19 kwietnia do 16 maja 1943 roku. Raport Jurgena Stroopa, odpowiedzialnego za bestialskie stłumienie powstania w getcie warszawskim, zawierał jakże oschłe i zarazem przerażające podsumowanie krwawych działań: „Nie ma już żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej w Warszawie (…)”. 

Dziś upamiętniamy tamte tragiczne wydarzenia, od których minęło już 80 lat. Zachęcamy do zapoznania się z literaturą dostępną w naszym katalogu oraz do obejrzenia filmu poświęconego galerii dziesiątej wystawy stałej Powstanie którą prezentuje 👉 Muzeum Getta Warszawskiego.

Źródło tekstu:

1. Dziennik : (oficyna): 12 czerwca 1942-1 sierpnia 1944 / Anne Frank ; redakcja Otto H. Frank i Mirjam Pressler ; przekład Alicja Oczko, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2015, Sygn. 99619

2. Przeżyć! Obrona życia jako wartość podstawowa społeczności getta warszawskiego/ Tomasz Grosse, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 1998, Sygn. 79173

3. Kronika getta warszawskiego : wrzesień 1939 - styczeń 1943 / Emanuel Ringelblum, Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1988, Sygn. 67584

4. Zrozumieć Holokaust : książka pomocnicza do nauczania o zagładzie Żydów / Robert Szuchta, Piotr Trojański, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau ; Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012, Sygn. 95923

Źródło zdjęcia: freepik.com

Nowości książkowe w bibliotece pedagogicznej KPCEN

Co miesiąc biblioteka pedagogiczna poszerza swoje zbiory o nowe tytuły. W miesiącu kwietniu na półki trafiły interesujące pozycje dotyczące, m.in.: metody Montessori, wychowania do życia w rodzinie, czy koncepcji wychowawczych współczesnych rodziców.

 Zachęcamy do korzystania z zasobów naszej biblioteki.

Poniżej prezentacja wybranych, kwietniowych nowości 😊

PS. A Wy jakie książki polecilibyście jako warte przeczytania?

Myśl o sztuce

Sztuka towarzyszy człowiekowi od wieków, prezentowana w różnej formie i stylistyce. Sztuka uwrażliwia, kształtuje styl życia i światopogląd.

Dzisiaj obchodzimy Światowy Dzień Sztuki. Święto ustanowione przez IAA (International Associtation of Art.) w 2011 roku, którego celem jest promowanie sztuki i zwiększenie świadomości społeczeństwa wobec dziedzin kultury i sztuki.

Z okazji Światowego Dnia Sztuki polecamy pozycję O sztuce E.H. Gombricha. Ów książka stanowi jedno z najsłynniejszych i najbardziej popularnych dzieł o sztuce, które wprowadza w tematykę sztuki od malarstwa jaskiniowego aż do sztuki współczesnej.  

Tytuł dostępny jest w naszej wypożyczalni 👉KATALOG

Zachęcamy do zapoznania się z nim J

Mikołaj Kopernik i jego dziedzictwo - konferencja hybrydowa

Rok 2023 ustanowiony został przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Mikołaja Kopernika, wielkiego uczonego i człowieka renesansu. Toteż włączając się w obchody Roku Kopernikańskiego, 21 kwietnia b.r., nasze Centrum organizuje konferencję hybrydową Mikołaj Kopernik i jego dziedzictwo, która przypomni nam, m.in. dorobek naukowy astronoma.

Konferencja skierowana jest do uczniów, nauczycieli, bibliotekarzy, przedstawicieli samorządowych, jak również organizacji pozarządowych.

Zachęcamy do udziału w konferencji 👉 zapisz się 👈

Źródło obrazka: pixabay.com

Mężczyzna na kozetce

Statystyki pokazują, że kobiety są częstszymi pacjentkami gabinetów psychologicznych. Panowie natomiast obawiają się posądzenia o słabość, gdyby postanowili tam szukać pomocy w rozwiązywaniu swoich problemów. Może czas przełamać ten stereotyp?

Metody pracy z klientem płci męskiej obszernie opisuje dr Szymon Jarosławski w swoim artykule Kryzys wieku średniego - praca terapeutyczna z mężczyzną, zawartym w czasopiśmie Psychologia w praktyce 1/2023.

Do gabinetów psychologicznych zgłaszają się panowie, którzy chcą zrozumieć swoje wzorce zachowania, znaleźć odpowiedź na pytanie, jak ma wyglądać ich życie za 10 lat oraz odzyskać codzienną radość. Przez dylematy i zagubienie, często sięgają po alkohol i inne używki, popadają w hipochondrię.

Według autora artykułu, terapia powinna uwzględniać kilka obszarów działania: ustalenie celów, identyfikację potencjału, przegląd wartości życiowych oraz trening akceptacji. W trakcie terapii ważne jest stałe monitorowanie postępu. Warto ustalić z klientem jego odczucia w skali 1: 10, aby badać odczuwaną satysfakcję.

Kryzys wieku średniego nie jest jednostką diagnostyczną i szczególnie ważne jest tutaj wsłuchanie w potrzeby i cele mężczyzny. „(…) wzmacnianie poczucia sensu życia poprzez pracę na wartościach oraz naukę akceptacji są ważnymi elementami wsparcia dla mężczyzny w tym okresie życia”.

Zachęcamy do lektury czasopisma Psychologia w praktyce 1/2023 dostępnego w naszej czytelni.

Korzyści płynące z Ibuk Libra

IBUK Libra to wirtualna czytelnia, która ciągle poszerza grono użytkowników. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem w swoich bogatych zasobach posiada literaturę z różnych dziedzin naukowych, a dostęp do nich możliwy jest niezależnie od miejsca i czasu.

Ambasadorka IBUK Libra, Pani dr Justyna Berniak-Woźny, adiunkt w Katedrze Zarządzania w rzeszowskiej Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania, zachęca studentów oraz wykładowców do korzystania z zasobów IBUK Libra, opowiadając o korzyściach jakie daje ta wirtualna czytelnia.

Poniżej linki do filmów. Zachęcamy do ich obejrzenia J

Link dla studentów 👉 https://www.youtube.com/watch?v=2oFvqgsQMkA

Link dla wykładowców 👉 https://www.youtube.com/watch?v=_o3W-yTRkLA

O jajku niemal wszystko

Jednym z najważniejszych symboli Wielkanocy jest jajko. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem jajko oznacza odradzające się życie, które stanowi punkt kulminacyjny całych świąt. 

Ażeby jajko miało bardziej odświętny wygląd zaczęto je ozdabiać, jednakże warto zwrócić uwagę, iż przydatność jajka ze względu na budowę skorupki jako surowca do zdobienia jest bardzo różna. Fakt ten wynika z kruchości skorupki, dlatego do zdobień najczęściej wykorzystuje się jaja kurze, które mają najmocniejszą skorupkę ze wszystkich jaj.

Już od dawnych czasów barwiono jaja. Na początku używano wywarów z roślin i drzew, roztworu z wyciągu z młodych pędów żyta oraz jęczmienia, a najczęściej spotykanym roztworem barwiącym był wyciąg z łusek cebuli. Obecnie oprócz naturalnych barwników stosuje się także barwniki chemiczne, z reguły to barwniki do tkanin. Gdy jaja są już zabarwione, stosuje się zdobienia. Najczęściej stosuje się dwie metody: rytowniczą (wyskrobywanie) oraz metodę „pisania woskiem”. Jaja zdobione pierwszą metodą to kraszanki, zaś drugą to pisanki.

Do zdobienia kraszanek często spotykanym narzędziem służącym do wyskrobywania wzorów był nóż szewski. Przed przystąpieniem do wyskrobywania, jajko zgniatano miarowo w rękach, aby sprawdzić, czy się nie uszkodzi. Jeśli pozostawało całe, wówczas rozpoczynano skrobanie ornamentów.

Pisanki z kolei to jaja zdobione woskiem, a następnie wkładane do farby. W miejscu „pisanym woskiem” farba nie „chwyta się” skorupki, a po starciu wosku zostają białe motywy dekoracyjne. Ta metoda zdobienia jajek stała się szczególnie popularna w Polsce oraz krajach słowiańskich.

Źródło tekstu: O jajku prawie wszystko, czyli O wielkim dziele sztuki na małej skorupce = Fast Alles über Eier, das heisst, über grosse Kunstwerke auf kleiner Schale / Jerzy Lipka ; [tłumaczenie Ewa und Fritz Lochner von Hüttenbach]. - Opole : Wydawnictwo Nowik, 2005, Sygn. 98822

Źródło obrazka: freepik.com

Wielkanoc z milionerami

Okres świąt wielkanocnych to niezwykły czas, w którym symboliczne obrzędy religijne, tradycja ludowa oraz świat przyrody łączą się ze sobą. Wielkanoc to także czas odpoczynku w gronie najbliższych J Warto wówczas urozmaicić sobie nieco czas i zagrać w ciekawą grę J

Proponujemy, znaną wszystkim i lubianą, grę milionerzy. Spróbujcie swoich sił i odpowiedzcie na pytania dotyczące Wielkanocy. Milion czeka! J

Zagraj w milionerów 👉 https://learningapps.org/display?v=ppenrrkzk23 👈

Źródło obrazka: pixabay.com

Tradycje wielkanocne na Kujawach

Wielkimi krokami zbliża się Wielkanoc będąca najstarszym świętem chrześcijańskim, obchodzonym w niedzielę po pierwszej wiosennej równonocy. Dla katolików Wielka Niedziela jest świętem najważniejszym, bowiem upamiętnia Dzień Zmartwychwstania Pańskiego. Święta Wielkiej Nocy oprócz symbolicznych obrzędów religijnych rządzą się również tradycję ludową, która w Polsce różni się w zależności od regionu. Krainą, której poświęcę nieco uwagi będą Kujawy. 

Na Kujawach Niedziela Palmowa, zwana  „kwietną” lub „wierzbową”, otwiera Wielki Tydzień przed Wielkanocą. Tego dnia, tak jak w całej Polsce, święci się palmy wielkanocne, które początkowo były na Kujawach bardzo skromne w porównaniu z innymi regionami. Dopiero po ostatniej wojnie pojawiły się palmy strojniejsze. Palma wielkanocna miała zastosowanie magiczne. Jej sakralizacja zaś podczas mszy czyniła z niej skuteczny środek mający zapewnić zdrowie domownikom, przynieść powodzenie w gospodarstwie i na polu, odstraszając wszelkie zło.

Wielki Czwartek na Kujawach to z kolei zwyczaj „wybijania żuru” dla zaakcentowania kończącego się postu. „Wybijanie żuru” stawało się też okazją do zalotów, bowiem garnki z żurem wymieszane z wapnem, błotem i brudną wodą rozbijano o drzwi domów, w którym były panny na wydaniu.

W Wielki Piątek dla upamiętnienia śmierci Chrystusa na krzyżu milkły kościelne dzwony. Na wsiach i małych miasteczkach odzywały się różne drewniane kołatki i terkotki. Powszechnym zwyczajem tego dnia było obmywanie się o wschodzie słońca w bieżącej wodzie, co miało gwarantować zachowanie urody.

Wielka Sobota natomiast była czasem poświęcenia pokarmów, czyli tradycyjnej „święconki”, którą zanoszono do domów bogatych gospodarzy, gdzie przybywał ksiądz, święcąc je razem. Podstawowe składniki „święconki” stanowiły: chleb, jaja, sól, chrzan. Nie mogło też zabraknąć białej kiełbasy, szynki, baby drożdżowej i baranka uformowanego z masła z oczkami z pieprzu. Warto zauważyć, że na Kujawach wielkanocne jaja zdobiono bardzo skromnie (tylko na jeden kolor) i nosiły nazwę kraszanek.

Niedziela Wielkanocna to czas radości. Młodzi chłopcy, bębniąc na bębenkach podchodzili do domów gospodarzy, informując o Zmartwychwstaniu Chrystusa. W niedzielny poranek ponownie obmywano się w bieżącej wodzie, która w tym czasie nabierała właściwości uzdrawiających i użyźniających. Natomiast wielkanocny zwyczaj polewania się wodą, czyli dyngus, był na Kujawach bardzo rozbudowany i znany pod nazwą „przywoływek” dyngusowych, „wywoływek”, „wywołanek” lub „krzyków”. „Przywoływki” polegały na tym, ze w Niedzielę Wielkanocną młodzi chłopcy z dachu karczmy lub stodoły wywoływali imiona dziewcząt, informując publicznie o wadach i  zaletach panien. Na koniec ogłaszano, ile wody dla każdej z nich przeznaczono na dyngus. „Wywołanki” dyngusowe były znakomitą okazją do kojarzenia małżeńskich par. Pełniły ponadto funkcje wychowawcze, towarzyskie a nawet patriotyczne.

Źródło tekstu:

1. Zwyczaje i obrzędy doroczne na Kujawach / Krystyna Pawłowska. - Włocławek : Dobrzyńsko Kujawskie Towarzystwo Kulturalne, 2001, Sygn. 81616

2. Obrzędy i zwyczaje ludowe na Kujawach : widowiska sceniczne i plenerowe / Jadwiga Kurant. - Włocławek : Dobrzyńsko-Kujawskie Towarzystwo Kulturalne, 2013, Sygn. 97079

 Źródło obrazka: pixabay.com

Biblioteka Pedagogiczna na niebiesko

Drugi kwietnia to ważna data w kalendarzu osób ze spektrum autyzmu, ich bliskich oraz specjalistów, z którymi pracują nad poprawą jakości życia.  W Polsce szacuje się, iż ok 30 tys. osób zmaga się z autyzmem, ok 70% tej liczby stanowią dzieci. Badania wykazują, że spektrum prawie pięciokrotnie częściej dotyka chłopców niż dziewczynki.

Autyzm to zaburzenie neurofizjologiczne, które charakteryzuje się nieumiejętnością nawiązywania i podtrzymywania relacji społecznych, trudnościami w komunikacji werbalnej i niewerbalnej, specyficznymi zainteresowaniami i zachowaniami, a także życiem według wypracowanych rytuałów oraz bezpiecznej dla nich rutyny. Osoba ze spektrum autyzmu ma kłopot z wyrażaniem myśli, uczuć, odbieraniem i wyrażaniem emocji.

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu może stać się świetną okazją do otwartego i szczerego zamanifestowania naszego zrozumienia, akceptacji i życzliwości wobec neuroróżnorodności. Istotnym jest, aby umożliwić zarówno dzieciom jak i dorosłym, dostęp do adekwatnej do ich możliwości edukacji, nauki samodzielności, a także samorealizacji poprzez świadome obalanie stereotypów, łamanie barier i przeciwdziałanie izolacji społecznej.
Nasza biblioteka posiada bogatą ofertę dotyczącą życia i pracy z osobami ze spektrum autyzmu, do której serdecznie zapraszamy.

Poniżej prezentacja publikacji dotycząca tematyki autyzmu.

Źródło tekstu:

1. Mózg autystyczny : podróż w głąb niezwykłych umysłów / Temple Grandin, Richard Panek ; tłumaczenie Krzysztof Mazurek ; konsultacja Kinga Wołoszyn, Mateusz Hohol. - Wydanie 3.  - Kraków : Copernicus Center Press, 2018, Sygn. 98967

2. Autyzm : bliski daleki świat / Monika Szubrycht ; [ilustracje Aleksandra Leśnik]. - Wydanie I.  - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, copyright 2022, Sygn. 101021

3. Zrozumieć autyzm : przewodnik dla rodziców / Katrina Williams, Jacqueline Roberts ; przekład Juliusz Okuniewski. - Wydanie I.  - Gdańsk : Harmonia Universalis, 2019, Sygn. 100201 

Źródło obrazka: freepik.com